Ameena Matthews

Sokak Çetelerine Karşı Savaşan Müslüman Kadın 

Amerika Birleşik Devletleri’nin Chicago şehrinde, bir çete reisinin kızı olarak dünyaya gelen Ameena Matthews, bildiği tek yaşam biçimi olan çetecilik faaliyetlerinin, ona yıllar sonra nasıl bir kapı açacağından habersizdi. Gelin onun ilginç hayat hikayesine bir göz atalım. 

1987 doğumlu olan Ameena’nın büyüdüğü sokaklarda, 13-19 yaş aralığındaki genç kız ve erkeklerin, gangsterlik, çetecilik, mafya, sokak çatışması gibi sebeplerden dolayı ölmesi sıradan bir olaydır. 2016 raporuna göre Chicago’da 4 binden fazla çete olayı meydana gelmiş ve 800’e yakın kişi hayatını kaybetmiştir.

Ameena da, gençliğinde, şiddet olaylarına yoğun bir şekilde karışmış olsa da, daha sonra bu işlerden elini eteğini çekerek doğru yolu seçmiş, dürüst bir hayat yaşamaya çalışırken, duyarlı bir Müslüman olarak başkalarını da bu bataklıktan çekme mücadelesine girmiştir.

Son zamanlarda kendisinin ismi, gençlerin ve ailelerinin içine düştüğü durumun farkında ve bizzat bunları yaşamış biri olarak, sokak çatışmalarını durdurmak adına yaptığı cesur faaliyetlerle anılmaktadır. Amerika’nın bu tür çatışmalara bağlı ölüm vakalarının en yüksek olduğu bu şehrinde, bu işi yapan sadece iki kadından biri olarak, şiddete, hırsızlığa ve uyuşturucuya karşı mücadele vermektedir. 

Bir çete reisinin (Jeff Fort) kızı olan Ameena, geçmişte bir çetenin içinde yer almış olmasını, “gangsterlik yapan gençlere yaklaşma, onların dilini konuşma ve halini anlayabilmesi açısından bir nimet” olarak yorumluyor. Sorunları çözmedeki başarısı, karizması, çete çevresindeki saygınlığı, sözünün dinlenirliği çete kavgalarına son vermede bir hayli etkili olmaktadır.

Gençlerin hayatlarını korumak, onları sokaklardan kurtarıp, okullarına devam etmelerini sağlamak, yoğun çaba ve strateji gerektiriyor. Her önüne gelen, çetelerin içine girip, “silahlarınızı indirin, artık bu savaşa son verin” diyemeyeceği için, onların içinden gelen, gençlerin sosyal ve psikolojik durumlarını anlayabilen, aynı sokaklarda yürümüş, aynı yollardan geçmiş birilerinin arabuluculuk yapması elzemdir. 

CeaseFire Chicago

Ameena’nın 3,5 yıldır birlikte çalıştığı CeaseFire Chicago şiddet olaylarını durdurmaya yönelik bir organizasyon. Bu organizasyonun en dikkat çekici özelliği, çetelerin içinden gelen, fakat pişman olmuş, dönüş yapmış eski çete elemanlarıyla birlikte çalışıyor olması. Chicago’daki üniversiteler ve çeşitli kuruluşlar da bu projeye destek veriyor.

Organizasyon, bundan 11 yıl önce Chicago’nun en şiddete eğilimli bölgesi olan West Garfield Park’da faaliyetlerine başlamış. Gençlerin çok yakın gelecekte, “ya vuran, ya da vurulan” olabileceği teorisinden yola çıkarak, onları koruma altına almak, uyuşturucudan, hırsızlıktan, yaralama ve ölüm olaylarından uzak tutmayı hedefliyor.

CeaseFire Chicago Organizasyonu’nun faaliyete başladığı ilk yıl, şiddet olaylarında %67 oranında gerileme gözlemlenir. Aynı model daha sonra diğer şehirlere de uygulanır ve sokak çatışmalarında gözle görülür bir azalma meydana gelir.

The Interrupters Belgeseli 

Bu gelişmeler film yapımcılarının da dikkatini çekmekte gecikmez ve konuyla ilgili belgesel bir film yapmak isterler. Ancak bu o kadar da kolay değildir. Çünkü platform tehlikelidir ve çete üyeleri yapımcılardan hoşlanmayacaklardır. Ancak Ameena’nın güvenilir kişiliği, onları ikna etmekte de etkili olur. Ameena, yapımcılardan, kendisinin ve çevresindekilerin hayatlarını tehlikeye atmayacak şekilde çalışma ortamı sağlanmasına dair söz aldıktan bir yıl sonra, bu belgesel film üzerinde çalışmaya başlar. 

Filmde, Ameena ve birlikte çalıştığı organizasyon üyeleri, çete reisleriyle, aileleriyle, sorunun kaynağı, çözümü ve sonuçlarıyla ilgili konuşurlar. Ölen çocukların cenaze törenlerine gider, aileleriyle beraber ağlar, dertlerine ortak olur, yanınızdayız mesajı verirken, onlardan biri olduklarını anlamalarına yardımcı olurlar. The Interrupters belgeseli bu şekilde ortaya çıkar. Cinema Eye Honors adlı sinema ödülüne, Uluslararası Emmy Ödülü’ne ve daha birçok ödüle layık görülür. Ayrıca Sundance Film Festivalinde gösterime sunulmuştur.

Ameena, halen yaptığı işlerle hem topluma, hem geleceğe hizmet ediyor. Kendi hayatını tehlikeye atıp, çocuklar için yaşanılır, güvenli ve huzurlu bir çevre oluşturmanın mücadelesini veriyor. Kendisi, halihazırda Chicago’da Al Haqqani Mosque & Community Center’da imam olan Abdur Rasheed Matthews ile evli ve 4 çocuk annesidir. 

Araştırma: Rabia Yener

Kaynaklar

• https://ccsb.uic.edu/black-history-makers/ameena-matthews/
• DIR-013-17 Cartel and Gangs in Chicago – Unclassified (dea.gov)
• www.indiewire.com
• www.npr.org
• www.nationalgangcenter.gov
• https://www.wisemuslimwomen.org/muslim-woman/ameena-matthews/
• https://nij.ojp.gov/topics/articles/ceasefire-public-health-approach-reduce-shootings-and-killings