Küresel tedarik zinciri, bir işletmenin ürün veya hizmet üretmek için kullandığı dünya çapındaki sisteme verilen isimdir. Amacı, maliyetleri düşürerek ve işletmeleri uluslararası pazarlara açılmaya teşvik ederek üreticilerin ve endüstrilerin daha verimli ve karlı olmasına yardımcı olmaktır.

Geçmişte doğal afetler, kötü hava koşulları ve diğer olaylar küresel tedarik zincirini etkilemiş olsa da, hiç bir felaket insanların ve malların dünya genelindeki hareketliliğini ve akışını, COVID-19 kadar etkilememiştir. Bunun sebeplerinin en başında; daha önce hiçbir doğal afetin dünya nüfusunun tamamını bu kadar etkisi altına almamış olması gelmektedir.

Ayrıca, afetlerin ve diğer bazı aksaklıkların çoğu, bazı sektörleri doğrudan ve diğerlerini dolaylı olarak etkilerken, COVID-19’un etkisi tüm sektör ve pazarlar tarafından ilk elden hissedildi. Şiddetli deprem ve tsunamiler gibi yıkıcı doğal afetlerin bile etkisi birkaç yıl sürerken, COVID-19’un etkisinin on yıl veya daha uzun süre etkili olacağı düşünülüyor.

Salgın, Küresel Tedarik Zinciri açıklarını nasıl ortaya çıkardı?

COVID-19’dan önce üreticiler, diğer tüm hedefleri göz ardı ederek, maliyet düşürmeye odaklanmışlardı. Bu, tek kaynaklı tedarikçilere aşırı güvenilmesine, en düşük tekliflere yönelinmesine ve tedarik zincirinde şeffaflığın olmamasına yol açtı.

Tıbbi ekipman, güvenlik ekipmanları, elektronik ve bilgisayar bileşenleri gibi ürün ve malzemelerin tedariği, salgın 2020’nin başlarında patlak verdiğinde hızla kurudu. Ayrıca, tedarik zincirleri, sahte ürün satan satıcılara karşı savunmasızdı.

COVID-19 salgını gibi olaylar, küresel tedarik zincirlerinin ne kadar kırılgan olabileceğini gözler önüne serdi

Salgın, hayati önem taşıyan bazı teçhizatın üretimi ve sevkiyatı konusunda sadece belirli üretici ve şirketlere güvenmenin tatsız sonuçlar doğurabileceğini idrak etmeye vesile oldu.

Kişisel tıbbi test ekipmanı, diyaliz ürünleri, ilaçlar ve diğer hayati tıbbi malzemelerde meydana gelen açık, bu ürünlerde güvenli olmayan yabancı kaynaklara bağımlılığın sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun için uzun vadeli bir çözüm olarak; tekrar kullanılabilen ürünleri dışa bağlı olmadan üretip, kullanımlarını yaygınlaştırmak gerekmektedir.

Salgından en çok etkilenen sektörlerden biri de gıda sektörü oldu. COVID-19’un zorunlu kıldığı yeni kurallar nedeniyle işleme, paketleme ve dağıtımda harcamalar arttı. Tüketicinin eve siparişi tercih etmesi, restoranlarda yemek servisine yönelik talebin düşmesine neden oldu.

COVID ile ilgili tedarik zinciri aksaklıkları, otomobil üreticilerini bazı üretim tesislerini kapatmaya zorladı. Büyük şirketler fabrikalarında zaman zaman üretimi durdurdu.

Pandemi sonrası ekonomide Küresel Tedarik Zinciri yönetimi

Dünyanın dört bir yanındaki üretici ve işletmeler, koronavirüsle mücadelenin gerektirdiği kısıtlamalar altında faaliyetlerini sürdürmek için çaba gösterirken bir yandan da, tedarik zincirlerini de pandemi sonrası ekonomiye hazırlamak zorundalar. 

Uzmanlar, salgının ardından üreticilerin yerli üretimlerini artırmak ve kendi ülkelerinde istihdamı teşvik etmek için daha büyük siyasi ve rekabetçi baskılar altında olacağını tahmin ediyor.

Bununla birlikte, küresel tedarik zincirinin rekabetçi fiyat baskıları ve operasyonel verimliliği (daha az maliyet, daha kaliteli iş) artırma dürtüsü gibi birçok yönünün COVID-19 kontrole alındıktan sonra da değişmeden kalacağı öngörülüyor. 

COVID-19’un ekonomik etkisine karşı koymak için üreticiler ve diğer işletmeler, operasyonlarında anlamlı değişiklikler yapma fırsatlarından yararlanıyor. Tedarik zincirini iyileştirmek için şu tavsiyelerde bulunuluyor:

  1. İşleri yapmanın yeni yollarını teşvik ederek işçileri hem sağlıklı, hem de üretken tutun.
  2. Talep, envanter, kapasite ve finansla ilgili verilerin görünürlüğünü iyileştirin.
  3. Dikkatli veri analizi yoluyla pazarın en karlı mikro segmentlerini belirleyin.
  4. Bir dizi beklenmedik durumla başa çıkmak için eğitilmiş hızlı eylem ekipleri oluşturarak gelecekteki aksaklıklara hazırlanın.
  5. Tedarik zinciri senaryoları tasavvur edin ve muhtemel durumlara en uygun yanıtlara dayalı planlar geliştirin.

Son değişiklikler salgın sonrası Küresel Tedarik Zincirini nasıl etkileyecek?

COVID-19 sebebiyle uygulamaya konulan ticaret kuralları ve prosedürlerinin, ekonomiyi uzun yıllar boyunca etkileyeceği düşünülüyor. Bu gerçeği göz önüne alınca, bundan sonra şirketlerin stratejilerinde şunları göz önünde bulunduracakları öngörülüyor:

  • Şirketler, sosyal sorunları ele almada ortak değerler ve kurumsal amaç göstererek müşterilerin güvenini kazanmaya daha fazla önem verecek.
  • Satış kanalları birleşecek. Bu da üreticilerin ve satıcıların, dağıtım ve pazarlama için çok kanallı yaklaşımları benimsemesini gerektirecek.
  • Şirketler, küresel tedarik zincirlerindeki katman sayısını sınırlamaya ve doğrudan tedarikçiler ve onların da kaynağı olan tedarikçi firmalar hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışacaklardır.

Salgının küresel tedarik zinciri üzerindeki tüm bu olumsuz etkilerinin ardından alınacak önlemlerin küresel ekonomi için faydalı olmasını diliyoruz.

https://online.maryville.edu/blog/global-supply-chain-management/

 Araştırma: Nurgül Çelik

Aralık 2021